«Αμάλθεια»: το χρονικό ενός δύσκολου εγχειρήματος που οδήγησε στην συνεργασία διαφόρων χωρών του παγκόσμιου χάρτη και διεθνών οργανισμών με κοινό στόχο την παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας προς τον άμαχο πληθυσμό της Γάζας.

ΤΗΣ ΕΙΡΗΝΗΣ ΠΟΓΙΑΤΖΗ*

Η «Αμάλθεια» είναι ίσως η μεγαλύτερη επιτυχία, σε επίπεδο εξωτερικής πολιτικής, της παρούσας κυβέρνησης μέχρι σήμερα. Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του Υπουργού Εξωτερικών κ. Κωνσταντίνου Κόμπου, πυξίδα και στόχος αποτελεί η μεγέθυνση του διπλωματικού αποτυπώματος της Κύπρου, κάτι το οποίο φαίνεται να επιτυγχάνεται. Και είναι προς τιμή του Προέδρου της Δημοκρατίας, το γεγονός ότι με σοβαρότητα διατηρεί ήρεμους τόνους χωρίς να θριαμβολογεί, για χάριν πολιτικών σκοπιμοτήτων, την στιγμή που όλοι γνωρίζουμε πως η κατάσταση στην εμπόλεμη ζώνη είναι ιδιαίτερα δύσκολη. 

«Αμάλθεια», λοιπόν. Όνομα προερχόμενο από την Ελληνική μυθολογία που παραπέμπει στην γενναιοδωρία και την αφθονία. Στόχος, η δημιουργία ενός θαλάσσιου διαδρόμου μέσω της Κύπρου, για απρόσκοπτη και ασφαλή παροχή ανθρωπιστικής βοήθειας με τελικό προορισμό την Γάζα. 

Η πρώτη επίσημη παρουσίαση της πρωτοβουλίας αυτής σε διεθνές επίπεδο, έγινε τον περασμένο Νοέμβριο από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας κ. Νίκο Χριστοδουλίδη στη Διεθνή Ανθρωπιστική Διάσκεψη για τον άμαχο πληθυσμό στη Γάζα, που έλαβε χώρα στο Παρίσι. Στη διάσκεψη αυτή συμμετείχαν περίπου 80 χώρες και διεθνείς οργανισμοί και η πρωτοβουλία έτυχε της σημαντικής στήριξης του Προέδρου της Γαλλίας, της Προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, του Προέδρου του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, της Υπουργού Εξωτερικών του Βελγίου, του Υπουργού Εξωτερικών της Κροατίας και του Έλληνα Πρωθυπουργού. Την στήριξη τους μετέφεραν επίσης ο Πρίγκιπας της Ιορδανίας καθώς και ο Πρωθυπουργός της Ολλανδίας.  

Η παρουσίαση του σχεδιασμού της πρωτοβουλίας «Αμάλθεια» στο Παρίσι, έγινε αφού πρώτα πραγματοποιήθηκαν κρίσιμες επαφές του Προέδρου οι οποίες συνέτειναν στην θετική εξέλιξη της όλης προσπάθειας, όπως με τον Πρόεδρο της Αιγύπτου, τον Βασιλιά της Ιορδανίας, τον πρωθυπουργό του Ισραήλ καθώς και με τον Αμερικανό υπουργό Εξωτερικών Άντονι Μπλίνκεν, στο αεροδρόμιο της Λάρνακας. Διαρκείς και συνεχείς ήταν ασφαλώς και οι επαφές Κύπρου με την Παλαιστινιακή Αρχή από την πρώτη στιγμή με τον ίδιο τον Υπουργό Εξωτερικών να μεταβαίνει προσωπικά στη Ραμάλα.  

Η Κυπριακή Δημοκρατία βρισκόταν σε διαρκή επικοινωνία, σε όλα τα επίπεδα, με το Ισραήλ, την Αίγυπτο, την Παλαιστινιακή Αρχή, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, με κράτη μέλη της ΕΕ και τους θεσμούς της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και με τα Ηνωμένα Έθνη, η συμβολή των οποίων κρίθηκε καθοριστική στην υλοποίηση αλλά και στην επιτυχία της πρωτοβουλίας.

Τον Δεκέμβριο απέπλευσε φορτίο ανθρωπιστικής βοήθειας από την Κύπρο για την Γάζα το οποίο αποβιβάστηκε στο Πορτ Σαϊντ της βορειοανατολικής μεσογειακής ακτής της Αιγύπτου, καθότι το Ισραήλ δεν είχε δώσει ακόμη την έγκρισή του. Ήταν αυτή την χρονική περίοδο όπου οι επικρίσεις καθώς και σε ορισμένες περιπτώσεις οι ειρωνείες, για την συγκεκριμένη πρωτοβουλία του Προέδρου και της κυβέρνησής του, δεν έλειψαν στο εσωτερικό της χώρας. Το θεμιτό βέβαια θα ήταν οι πολιτικές δυνάμεις (συμπολίτευση και αντιπολίτευση) να στηρίξουν την προσπάθεια αυτή για ανθρωπιστική βοήθεια στον άμαχο πληθυσμό της Γάζας.

Αντ’ αυτού, με την πρώτη δυσκολία που φάνηκε να αντιμετωπίζει η κυβέρνηση, αρκέστηκαν στο να επικρίνουν και γενικά να «μειώσουν» την σημασία της όλης προσπάθειας, ακολουθώντας συνάμα μία στυγνή και ανούσια αντιπολίτευση. 

Αρχές του τρέχοντος μηνός πραγματοποιήθηκε με επιτυχία η πρώτη μεγάλη ανθρωπιστική βοήθεια με την συμμετοχή της World Central Kitchen, αφού η «Αμάλθεια» αναγνωρίστηκε ως μια πολύ καλή πρωτοβουλία και υποστηρίζεται και υλοποιείται με την συνεργασία πολλών κρατών και θεσμών. 

«Η ηγετική δράση της Κύπρου για τη σύσταση της Πρωτοβουλίας Αμάλθεια, η οποία περιγράφει τον μηχανισμό για την ασφαλή αποστολή βοήθειας από την Κύπρο προς τη Γάζα δια θαλάσσης, ήταν καθοριστική στο να καταστεί δυνατή η συλλογική προσπάθεια για τη δημιουργία ενός θαλάσσιου διαδρόμου». Αυτό ανέφεραν η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ιταλία, η Ολλανδία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, το Ηνωμένο Βασίλειο και οι Ηνωμένες Πολιτείες Αμερικής σε κοινή τους δήλωση με την Κυπριακή Δημοκρατία. 

Ιδιαίτερης σημασίας και η χθεσινή συμπερίληψη στο Κείμενο Συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου ειδικής αναφοράς στην πρωτοβουλία της Κυπριακής Δημοκρατίας, καθώς και το γεγονός ότι ο ίδιος ο ΓΓ του ΟΗΕ χαιρέτισε την όλη προσπάθεια. Αξιοσημείωτο επίσης το ότι ο ίδιος ο Πρόεδρος των ΗΠΑ απέστειλε συγχαρητήρια επιστολή στον Πρόεδρο Χριστοδουλίδη καθώς και η εκτενής κάλυψη του θέματος από τον Διεθνή τύπο. 

Η επιχείρηση «Αμάλθεια» ήταν και είναι ένα εξαιρετικά δύσκολο εγχείρημα, το οποίο πέρασε και περνά από ευαίσθητα σημεία με επιρροές από ασύμμετρους παράγοντες. Μεθοδικότητα, σοβαρότητα, ικανότητα, θέληση και πολλή δουλειά. Αυτά χαρακτηρίζουν όλους όσους συνέβαλαν και συμβάλλουν στην υλοποίηση της. Όλους όσους συνέβαλαν έτσι ώστε αυτές τις μέρες να βρίσκονται στην Κύπρο εκπρόσωποι από 36 χώρες, τα Ηνωμένα Έθνη, την ΕΕ και από διεθνείς ΜΚΟ, στα πλαίσια μιας συνάντησης υψηλού επιπέδου με στόχο την ενίσχυση και βιωσιμότητα του σχεδίου «Αμάλθεια» όπως και την εγκαθίδρυση Κοινού Ταμείου, το οποίο και ανακοινώθηκε, και άλλων υλικοτεχνικών υποστηρικτικών πτυχών. 

Ο ρόλος της χώρα μας μέσω και της «Αμάλθειας» υπερβαίνει τα γεωγραφικά και δημογραφικά όρια και αναδεικνύεται ως ουσιαστικός πυλώνας, σταθερότητας στην περιοχή και αξιοπιστίας. Κυρίως όμως συμβάλλει στην επιβίωση χιλιάδων αμάχων στην Γάζα.

Η κυβέρνησή μας έδειξε στην πράξη ότι η Κυπριακή Δημοκρατία ως πλήρες κράτος μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης είναι η γέφυρα της Ευρώπης προς την ευρύτερη περιοχή. 

*Πτυχιούχος Πολιτικής Επιστήμης και Διεθνών Σχέσεων