ΓΡΑΦΕΙ Η ΑΝΤΙΓΟΝΗ ΑΝΤΩΝΑ*

Πολύ συχνά αναφερόμαστε στον όρο ψυχική υγεία, είναι όμως απόλυτα κατανοητό πόσο σημαντική είναι και πώς μπορεί να διατηρηθεί; Αυτό το ερώτημα θα πρέπει να μας προβληματίσει όλους, από όποια θέση κι αν βρισκόμαστε εργοδότη/εργαζόμενου, γιατί η ψυχική υγεία επηρεάζει τον τρόπο με τον οποίο σκεφτόμαστε, επικοινωνούμε, μαθαίνουμε και εξελισσόμαστε. Επομένως, η καλή ψυχοσωματική μας κατάσταση καθορίζει το επίπεδο της αυτοεκτίμησής μας που είναι βασικό συστατικό για τη συμβίωσή μας με άλλους ανθρώπους είτε αφορά επαγγελματικές, είτε προσωπικές σχέσεις. 

>>> Όλα τα άρθρα της Αντιγόνης Αντωνά εδώ <<<

Πόσες φορές ήρθαμε αντιμέτωποι με τοξικό περιβάλλον ή και άτομα στο χώρο εργασίας μας; Πόσες φορές βρεθήκαμε σε δύσκολη θέση, αδύναμοι να αντιμετωπίσουμε καταστάσεις που μας απασχολούσαν, είτε αυτές αφορούσαν την εργασία μας αυτή καθ’ αυτή, είτε τη συμπεριφορά κάποιου ατόμου σε αυτή; 

Η θετική ψυχική υγεία στο χώρο εργασίας αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της πορείας και της εξέλιξής μας. Το να μπορεί ένα άτομο να σκέφτεται και να αισθάνεται ελεύθερα, να εκφράζεται και να συμπεριφέρεται με ένα τρόπο που να επικοινωνεί ορθά με τους γύρω του, αποτελεί βασικό συστατικό για καλύτερη απόδοση. Η διατήρηση μιας υγιούς σχέσης προσφέρει πληρότητα και δίνει τη δυνατότητα σωστής διαχείρισης καταστάσεων της καθημερινότητας. 

Δεν είναι λίγες οι φορές που τα άτομα δεν αισθάνονται άνετα να επικοινωνήσουν τα συναισθήματα τους είτε γιατί φοβούνται, είτε γιατί νιώθουν πίεση, είτε γιατί δεν εμπιστεύονται, ή γιατί βιώνουν κάποιας μορφής κακοποίηση. Ωστόσο, το βασικό είναι να αντιληφθούμε πρώτα πώς αισθανόμαστε και από που πηγάζει αυτό και έπειτα να το μοιραστούμε με άλλους ώστε να βρεθεί από κοινού λύση για ένα πιο σωστό αποτέλεσμα. Τα αρνητικά συναισθήματα συνεπάγονται προβλήματα ψυχικής υγείας που δεν μας επιτρέπουν να λειτουργήσουμε στο ακέραιο. 

Ο εργοδότης και η διεύθυνση οφείλουν να δημιουργήσουν εκείνες τις συνθήκες που προάγουν την ψυχική υγεία στους εργασιακούς χώρους, αλλά και να διαχειριστούν καταστάσεις που προκύπτουν μέσα σε αυτούς. Παράλληλα, ο εργαζόμενος οφείλει να προστατεύσει τον εαυτό του ή και τους συναδέλφους του, από τοξικές καταστάσεις που προκύπτουν μέσα στο εργασιακό περιβάλλον. 

Σε αυτό μπορεί να συμβάλει η εκπαίδευση και των δύο μερών ώστε να είναι σε θέση να διαχειρίζονται πρώτα τον εαυτό τους σε περιπτώσεις έξαρσης θυμού και πίεσης και κατόπιν να αναπτύξουν τις ορθές πρακτικές αυτοσυγκράτησης και συνεργασίας ώστε να διαχειρίζονται καταστάσεις που προκύπτουν. 

Κακά τα ψέματα, στο χώρο εργασίας περνάμε τις περισσότερες ώρες της ημέρας και συνεπώς της ζωής μας. Είναι επομένως βασικό, να συμβιώνουμε με τους συναδέλφους και τους εργοδότες μας μέσα σε ένα υγιές και αρμονικό περιβάλλον μακριά από παράγοντες που έχουν αρνητικό αντίκτυπο στην ψυχική μας υγεία. Ο φόρτος εργασίας για παράδειγμα, ασκεί πίεση στον εργαζόμενο με αποτέλεσμα να αλλάζει το ρυθμό εργασίας του και συνεπώς και το χρόνο ώστε να παραμένει στο χρονοδιάγραμμα που του ορίζεται. Αυτό έχει ως συνέπεια, να εξωτερικεύει αισθήματα θυμού, αγανάκτησης που τις περισσότερες φορές εκδηλώνονται με ξεσπάσματα στο άμεσο περιβάλλον του εργασιακό ή και οικογενειακό. Η κακή επικοινωνία, ο εκφοβισμός, η βία, η μη οργάνωση οδηγούν σε κακή διάθεση, μη ανταπόκριση σε βασικές υποχρεώσεις, στρες, εξουθένωση. 

Όταν τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας συχνά απουσιάζουν από την εργασία τους, αυτό συνεπάγεται χαμηλή παραγωγικότητα και έλλειψη αποτελεσματικότητας κάτι το οποίο αποτελεί κόστος για ένα εργοδότη και λειτουργεί εις βάρος του. Επίσης, αν το δει κανείς από την πλευρά του εργαζόμενου, ο κλονισμός της ψυχικής του υγείας, μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια αμοιβής, αύξηση δαπανών για την περίθαλψή του, ακόμα και σε στιγματισμό από τους υπόλοιπους κι αυτό αποτελεί κόστος για τον ίδιο. 

Είναι γενικά παραδεκτό ότι τα οφέλη από την εργασία είναι πολλά και θα πρέπει να δοθούν τα κατάλληλα εφόδια από τον εργοδότη ώστε κύριο μέλημα να είναι ο εργαζόμενος και η υγεία του για να μπορούν από κοινού να επιβιώνουν μέσα σε ένα υγιές περιβάλλον όπου ο πρώτος θα ασκεί σωστά τη διοίκηση και ο δεύτερος θα τυγχάνει αποδοχής γι’ αυτό που κάνει. 

Χρειάζεται προσπάθεια από όλους τους εμπλεκόμενους φορείς στον εργασιακό χώρο ώστε να φτάσουμε σε ένα επιθυμητό αποτέλεσμα. Ξεκινώντας πάντα με την υιοθέτηση σωστών διοικητικών πρακτικών όπου οι εργαζόμενοι θα συμμετέχουν ενεργά στη λήψη αποφάσεων και θα υποστηρίζονται κατάλληλα ώστε να εκτελούν ορθά την εργασία τους. 

Επομένως, η προαγωγή της θετικής ψυχικής υγείας στο χώρο εργασίας είναι αναπόσπαστο κομμάτι για μια υγιή σχέση εργοδότη-εργαζόμενου η οποία να βασίζεται στην ενσυναίσθηση και την ενδυνάμωση των εργαζομένων για την ομαλή λειτουργία του όλου συστήματος.

*Πτυχιούχος Παιδαγωγός με μεταπτυχιακές σπουδές στη Διοίκηση Επιχειρήσεων (MBA).