Ποια αλήθεια σχέση μπορεί να έχει μια Ελληνίδα ποιήτρια/ στιχουργός με τις Φαβέλες στην άλλη άκρη του κόσμου και συγκεκριμένα στη Βραζιλία; Πόσο επίκαιρο είναι το θέμα του κοινωνικού αποκλεισμού σήμερα; Θα μπορούσε η ποίηση να αποτελέσει το έναυσμα για να ανοίξει ο δρόμος της κοινωνικής ελευθερίας και ισότητας;

Το ποίημα της ποιήτριας Καρίνας Βέρδη μελοποιημένο από το μουσικό Αθανάσιο Κλασίνα και ντυμένο με τη φωνή της Στέλλας Παπά και υπό τους ήχους του μπάσου και της τρομπέτας του Γιάννη Μπαιρακτάρη  δίνει την απάντηση...

Το αποτέλεσμα μοναδικό όπως και τα όσα μας είπε η ποιήτρια και στιχουργός του συγκεκριμένου τραγουδιού.

1.Φαβέλα. Το καινούριο μελοποιημένο σου ποίημα. Τι συμβολίζει η φαβέλα; Ένας χώρος κοινωνικής απομόνωσης; Ένα σύγχρονο περιθώριο;

Το ποίημα γράφτηκε ειδικά για τη συγκεκριμένη συνθήκη της ζωής στις παράγκες της Βραζιλίας, οπωσδήποτε όμως όπως κάθε κατάσταση φτώχειας έχει κοινά χαρακτηριστικά.

Το αδιέξοδο, την έλλειψη ελπίδας, την αφόρητη κούραση της καθημερινής ζωής και μια συστροφή γύρω απ’την ίδια θεματολογία. Επιβίωση και αντοχή. Η βασική ιδέα του περιορισμού μπορεί να γίνει αναγνωρίσιμη και σε διαφορετικές εκφάνσεις της φτώχειας και της οικονομικής καταπίεσης.

2.Με ποια αφορμή γράφτηκε αυτό το ποίημα;

Είχα διαβάσει ένα άρθρο για ιστορίες παιδιών που νομίζουν ότι ‘έπιασαν την καλή’ γιατί έγιναν δεκτά στους κόλπους της νυχτερινής ζωής, μέσω των κλαμπ, αλλά η ‘νύχτα’ είναι τόσο καλά δομημένη που δεν ξέφυγαν απ΄τα νύχια της.

Εμείς βεβαίως έχουμε ληστρικές κυβερνήσεις που εξαπατούν, που αποστραγγίζουν τους πολίτες με την υψηλή φορολόγηση κι όλα αυτά, αλλά δεν έχουμε αυτόνομες δράσεις συμμοριών που αυτοδικούν. Ας πούμε ότι περιέγραψα ένα κοινωνικό φαινόμενο δυστυχίας άλλου φάσματος. Ας μην ξεχνάμε τον πασίγνωστο ποδοσφαιριστή που πόζαρε περήφανα κρατώντας όπλα ως αρχηγός συμμορίας και είχε προκαλέσει σάλο στο διαδίκτυο!

3. Πως  προέκυψε η συνεργασία με το Θανάση Κλασίνα και τους υπόλοιπους συντελεστές;

Με το Θανάση γνωριστήκαμε στα πλαίσια της ετήσιας περφορμανς που διοργανώνει η ποιητική ομάδα στην οποία ανήκω, η «Ποίηση στην εποχή της εκποίησης», στην Α.Σ.Κ.Τ., όπου μουσικοί συνοδεύουν αυτοσχεδιαστικά τα ποιήματα που απαγγέλλονται.

Με την Στέλλα την Παππά βρισκόμαστε στα ίδια μέρη, εγώ ως ποιήτρια –performer που κάνω δημόσιες αναγνώσεις κι εκείνη ως τραγουδοποιός-performer.

Έχει μια ιδιαίτερη φωνή και μια δυνατή παρουσία, ενώ ο Γιάννης Μπαϊρακτάρης με την προσθήκη της τρομπέτας θεωρώ ότι απογείωσε μουσικά το κομμάτι, έτσι που ήθελα να το ακούω συνέχεια! Εκτιμώ ότι έκαναν καλή δουλειά τα παιδιά, είχε αγάπη και μεράκι. Όπως είπε κι ένας μάγος των decks, ο Ζώης Χαλκιόπουλος ,έχει folk Brazilian φλέβα και 70s vocals! Ενώ μια βραζιλιάνα φίλη μου είπε ότι της θυμίζει την bossa nova του Tom Jobim!!!

4. Γιατί μια ελληνίδα ποιήτρια θέλησε να γράψει για τις Φαβέλες; 

Όταν πριν δυό χρόνια ξεκίνησα να μελετώ συστηματικά ιστορία μου δημιουργήθηκε μια συμπάθεια για χώρες που είτε προσπαθούν να αναδομήσουν την ταυτότητά τους, είτε έχουν πολύ έντονες εσωτερικές αντιθέσεις ή αναταραχές και χωρίς να τό ’χω συνειδητά σκοπό άρχισα να γράφω γι αυτές. Έτσι έγραψα το ποίημα «Μοκαντίσου» που αναφέρεται στην πρωτεύουσα της Σομαλίας , το ποιήμα «Νέμεσις» για τη Συρία βεβαίως και τη «Φαβέλα» η οποία σκιαγραφεί κάπως τη νεανική πορνεία.

Πορνεία έχουμε και στην Ελλάδα σαφέστατα, το trafficking είναι ένα ακανθώδες θέμα. Αλλά δεν είναι ένα τραγούδι για το trafficking, όσο για την διάψευση των νεανικών προσδοκιών, που επιβουλεύονται άνθρωποι της νύχτας τάζοντας μια καλύτερη ζωή στην Ευρώπη ,στην Αμερική μέσω του modeling κλπ, αλλά τελικά διοχετεύουν τα κορίτσια σε μια πορνεία πολυτελείας με λαμπερό περιτύλιγμα. Το τραγούδι μου αναφέρεται σ’αυτήν ακριβώς τη εξαπάτηση, στην οποία συντελούν οι παραστάσεις πλούτου και νυχτερινής διασκέδασης, που εγκολπώνονται τις όποιες φιλοδοξίες για μια διέξοδο από τη φτώχεια, και πέρασμα σε μια γη της επαγγελίας που δεν έρχεται ποτέ.

5.Έχουν μελοποιηθεί κι άλλα ποιήματα σας; Πως μπορεί κάποιος να βρει άλλες συνεργασίες σας;

Μελοποιείται τώρα , αυτό το διάστημα η «Ιφιγένεια της πλατείας», εμπνευσμένη από υπαρκτό πρόσωπο και το «Άναρχο  Πρασινικό» που δεν είναι κοινωνικό, αλλά ίσως έχει έναν κοινό παρονομαστή με τη «Φαβέλα», το ότι όταν κάποιος είναι σε λάθος τόπο, όσο όμορφος και ταλαντούχος και νάναι χρειάζεται εξαιρετική τύχη , εκτός της πολλής προσπάθειας ,για να μην συνθλιβεί από την πραγματικότητα.

Η συνεργασία μου είναι με τον γνωστό συνθέτη Πάνο Τρύφων και είμαι ιδιαίτερα χαρούμενη γι αυτό ,γιατί από την πρώτη στιγμή άκουσε το between the lines των τραγουδιών μου και ανυπομονώ για το αποτέλεσμα!

6.Η μελοποίηση μπορεί να κάνει πιο προσιτή την ποίηση;

Εξαρτάται.Μελοποιημένη ποίηση θα ακούσει η πιο ψαγμένη μερίδα του έντεχνου ακροατή, εκτός αν είσαι πολύ γνωστός ποιητής βέβαια! Η ποίηση έχει από μόνη της μελωδικότητα και δεν ευνοεί πάντα το αποτέλεσμα το ίδιο το ποίημα. Πάντα η σύμπραξη των τεχνών έχει ένα ρίσκο. Αν πετύχει βέβαια κανείς δεν σκέφτεται μελοποιημένη ποίηση, απλώς του αρέσει και το τραγουδάει. Εγώ όταν άκουγα το «an American prayer» του Μόρισον δεν σκεφτόμουν α, μελοποιημένη ποίηση, απλώς μου άρεσε και μπορεί να άκουγα και κομμάτια αναμεμειγμένα με κανονικά τραγούδια , που ήταν κι ελεύθερο στιχουργικά ή την ποιητική πρόζα του Πιλαλί, την αποδέχεσαι ως ενιαίο αποτέλεσμα.

Σας ευχαριστώ πολύ γι αυτήν την όμορφη συνέντευξη! Εύχομαι κάθε επιτυχία στο δημοσιογραφικό σας έργο και ελπίζω να σας αρέσουν τα τραγούδια –ποιήματά μας!

*Η ποιήτρια Καρίνα Βέρδη

*Ο Αντρέας Πολυκάρπου  είναι υποψήφιος διδάκτορας στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στο τμήμα Επικοινωνίας Μέσων και Πολιτισμού. Επιστημονικά άρθρα του δημοσιεύτηκαν σε Ελλάδα και Κύπρο. Εξέδωσε δύο ποιητικές συλλογές στην Κύπρο και το 2013 εξέδωσε την τρίτη του ποιητική συλλογή «Απρόσωπα Φαγιούμ», στις εκδόσεις Άπαρσις στην Αθήνα, η οποία επανεκδόθηκε το 2016 από τις εκδόσεςι Vakxikon.gr. Το 2014 εκδόθηκε το θεατρικό του έργο «Κατά Ιωάννη Αποκαθήλωση» από τις εκδόσεις Vakxikon.gr στην Αθήνα το οποίο μεταφράστηκε και κυκλοφόρησε στα Αγγλικά. Ποιήματα του δημοσιεύτηκαν σε έντυπα και ηλεκτρονικά λογοτεχνικά περιοδικά και μεταφράστηκαν στα αγγλικά. Το 2008 και το 2010 βραβεύτηκε από τη European Commission για δημοσιογραφικές του έρευνες και εκπροσώπησε τη χώρα του σε Σλοβενία και Κωνσταντινούπολη αντίστοιχα. Το 2017 έλαβε το διεθνές λογοτεχνικό βραβείο "Naji Naaman’s Literary Prize" 2017 ("Creativity Prize" ) από το διεθνή οργανισμό "Naji Naaman’s Foundation for Gratis Culture" (FGC)​.